بيماري ديابت نوع 1
بيماري ديابت نوع 1 را با برخي نشانه هاي اوليه در بدن مي توانيد تشخيص دهيد از جمله اين نشانه ها مي توانيم به تشنگي، تكرر ادرار، خستگي، كاهش وزن، گرسنگي، درد شكم و تاري ديد اشاره كنيم. مراقب علائم هشداردهنده براي امراض قندي باشيد چون مي توانند سلامتي تان را در معرض خطر قرار دهند. علائم ديابت نوع ۱ معمولا بدون هشدار هستند و ممكن است اين بيماري به طور ناگهاني خود را با از دست دادن ناخواسته وزن، تشنگي دائمي و تكرر ادرار خود را نشان دهد. اين علائم يعني سلول هاي توليد كننده انسولين در پانكراس توسط سيستم ايمني بدن نشانه رفته اند و در حال نابودي هستند. ديابت نوع ۱ نوعي بيماري خود ايمني است كه مانع توليد انسولين توسط پانكراس مي شود. نشانه هاي ابتلا به ديابت نوع يك هيچ راهي براي جلوگيري از ابتلا به ديابت نوع ۱ وجود ندارد و جدي گرفتن علائم هشداردهنده اين بيماري كه مي توانند تهديد كننده حيات باشند، براي پيشگيري از وخامت آن، بسيار ضروري به نظر مي رسد. هرچند ديابت نوع ۱ معمولا در كودكي و نوجواني رخ مي دهد، اما امكان ابتلا بزرگسالان نيز به اين بيماري وجود دارد. رايج ترين علائم هشداردهنده ابتلا به اين بيماري از اين قرارند: تكرر ادرار: زماني كه قند خون به ۱۸۰ ميلي گرم و يا بيشتر برسد به صورت پر ادراري تظاهر مي كند. دفع قند (گلوكز) در ادرار باعث از دست دادن مقدار زيادي آب و املاح مي شود. افزايش تشنگي: همانطور كه بدن شما در نتيجه افزايش ادرار، دچار كم آبي مي شود، ميل بيشتري به نوشيدن آب و مايعات پيدا مي كنيد. اين روند يك چرخه معيوب ايجاد مي كند به اين معني كه پرنوشي خود منجر به تكرر ادرار خواهد شد. با اين حال از دست دادن آب بدن همراه با علائمي از قبيل سرگيجه، تهوع، سردرد، خستگي و … است. از دست دادن آب بدن حتي مي تواند منجر به افزايش سطح قند خون شود. نشانه هاي ابتلا به ديابت نوع يك كاهش وزن نامعلوم: ديابت نوع ۱ مي تواند يكي از عوامل اصلي كاهش وزن غير منتظره و ناگهاني باشد. سلول هاي گرسنه كه نمي توانند از انرژي قند استفاده كنند، شروع به جستجو براي پيدا كردن مابع جايگزين انرژي خواهند كرد. بدن در اين حالت از چربي و عضلات براي استفاده از انرژي بهره مي برد و اين روند مي تواند منجر به كاهش وزن سريع شود؛ حتي اگر به طور طبيعي غذا بخوريد. خستگي: احساس خستگي يكي از اصلي ترين علائم ابتلا به ديابت نوع ۱ است كه اغلب توسط بيمار ناديده گرفته شده و يا به بي خوابي و يا تحمل استرس ارتباط داده مي شود. اين در حالي است كه تنها پس از درمان با انسولين احساس خستگي رو به بهبود مي رود. خستگي همچنين مي تواند ناشي از كم آبي بدن و يا از دست رفتن ناگهاني وزن باشد. احساس گرسنگي: احساس گرسنگي نيز بدين دليل رخ مي دهد كه بدن قادر به مصرف تمامي كالري خود نيست و بسياري از آنها بدون استفاده از طريق ادرار از بدن دفع مي شوند. نشانه هاي ابتلا به ديابت نوع يك دردهاي شكمي: درد شكمي يكي از نشانه هاي ابتلا به كتواسيدوز ديابتي است. كتواسيدوز ديابتي در مبتلايان به ديابت نوع ۱ شايع تر است و زماني بروز مي كند كه كتون هاي موجود در خون به پايين تر از سطح امن خود مي رسدند. ساير نشانه هاي كتواسيدوز ديابتي عبارتند از درد قفسه سينه، تهوع و استفراغ، تنفس سريع، ضعف، خواب آلودگي و سردرگمي. اين وضعيت مي تواند در عرض ۲۴ ساعت به سطح بحراني برسد و گاه اولين نشانه ابتلا به ديابت نوع ۱ است. دريافت انسولين از اصلي ترين درمان هاي اين عارضه است. تاري ديد: تغييرات غير طبيعي در ميزان قند خون ناشي از ديابت مي تواند بر عدسي داخل چشم اثر بگذارد، به ويژه هنگامي كه ديابت كنترل نشده است. اين حالت مي تواند منجر به تاري ديد گاهگاهي در طول روز، بسته به ميزان قند خون شود. خوشبختانه با كنترل قند خون اين تغييرات چشمي قابل برگشت هستند.
ديابت نوع دو چيست؟
بيماري ديابت يك شرايط پزشكي مزمن است كه در آن سطح قند و يا گلوكز در خون شما بالا ميرود. هورمون انسولين به انتقال قند از خون به سلولهاي شما كمك ميكند كه در اصل قند براي توليد انرژي مصرف ميشود.
در ديابت نوع دو (Type 2 Diabetes)، سلولهاي بدن شما آنطور كه بايد، قادر به پاسخگويي به انسولين نيستند. در مراحل بعدي بيماري، بدن شما ممكن است قادر به توليد انسولين كافي نباشد.
ديابت نوع 2 كنترلنشده ميتواند به سطح قندخون بالاي مزمن منجر شود كه علائم زيادي را دارد و احتمالاً باعث مشكلات جدي ميشود.
علائم ديابت نوع 2
در ديابت نوع 2 بدن شما قادر به استفاده مؤثر از انسولين براي بردن گلوكز به درون سلولهاي شما نيست. اين مسئله باعث ميشود كه بدن شما به منبع انرژي موجود در بافتها، عضلات و اعضاي بدن شما متكي شود.
اين يك واكنش زنجيرهاي است كه ميتواند باعث ايجاد علائم مختلفي شود. ديابت نوع دو ميتواند به آرامي ايجاد شود. علائم ممكن است در ابتدا خفيف و بياهميت باشند.
علائم اوليه ديابت نوع دو عبارتند از:
- گرسنگي دائمي
- نداشتن انرژي
- خستگي
- كاهش وزن
- تشنگي زياد
- تكرر ادرار
- خشكي دهان
- خارش پوستي
- تاري ديد
با پيشرفت بيماري ديابت، علائم شديدتر و خطرناكتر ميشوند.
اگر سطح قندخون شما بهمدت طولاني بالا بوده است، علائم به اين صورت خواهد بود:
- عفونتهاي قارچي
- درمان كُند زخم
- كبودي روي پوست
- درد پا
- احساس بيحسي در اندامها و يا نوروپاتي
اگر شما دو يا چند تا از اين علائم را داريد، بايد به پزشك مراجعه كنيد. ديابت بدون درمان ميتواند خطر مرگ داشته باشد.
ديابت اثري قوي روي قلب شما دارد. زناني كه ديابت دارند با احتمال دو برابر سكته دوم را خواهند داشت. آنها چهار برابر بيشتر از ديگر زناني كه ديابت ندارند، در خطر مشكلات قلبي هستند. ديابت همچنين ميتواند به مشكلاتي حين بارداري بيانجامد.
دلايل ابتلا به ديابت نوع 2
انسولين يك هورمون است كه بهطور طبيعي توليد ميشود. هنگامي كه شما غذا ميخوريد، پانكراس شما آن را توليد كرده و آزاد ميكند. انسولين به انتقال قند از جريان خون شما به سلولها در بدنتان كمك ميكند كه در آنجا به انرژي تبديل ميشود.
اگر شما ديابت نوع 2 داريد، بدنتان به انسولين مقاوم ميشود. بدن شما ديگر از اين هورمون بهطور مؤثر استفاده نميكند. اين كار پانكراس شما را مجبور ميكند كه بيشتر كار كند و انسولين بيشتري توليد كند. در طول زمان، اين كار باعث آسيب به سلولهاي پانكراس ميشود. درنهايت پانكراس شما ممكن است قادر به توليد انسولين نباشد.
اگر شما به اندازه كافي انسولين توليد نميكنيد و يا بدن شما بهدرستي از آن استفاده نميكند، گلوكز در خون شما زياد ميشود. اين كار باعث ميشود كه سلولهاي بدن شما براي توليد انرژي كمبود داشته باشند.
ممكن است به دليل عملكرد نادرست سلولها در پانكراس و يا ارتباط سلولها و گردش خون باشد. در برخي افراد، كبد نيز گلوكز زيادي توليد ميكند. ممكن است يك استعداد ژنتيكي براي مبتلا شدن به ديابت نوع 2 وجود داشته باشد.
همچنين يك استعداد ژنتيكي چاقي وجود دارد كه خطر مقاومت به انسولين و ديابت را افزايش ميدهد. ممكن است دلايل محيطي براي شروع بيماري وجود داشته باشد.
به احتمال زياد، تركيبي از اين عوامل باعث بالا رفتن خطر ابتلا به ديابت نوع دو ميشود. مطالعات درباره علل ابتلا به ديابت نوع 2 هنوز در جريان است.
تشخيص ديابت نوع دو
اگر علائم ديابت را داريد، حتي اگر احتمال ابتلاي كمي داشتهايد بايد بهسرعت به پزشكتان مراجعه كنيد. پزشك ميتواند اطلاعات زيادي از آزمايش خون شما بهدست آورد. آزمايش تشخيصي ممكن است شامل موارد زير باشد:
- تست هموگلوبين A1C كه تست هموگلوبين گليكوسيلات نيز گفته ميشود. اين تست ميانگين سطح گلوكز خون را در طول دو يا سه ماه اندازهگيري ميكند. براي اين تست نياز به ناشتا بودن نيست و پزشك ميتواند تشخيص را براساس نتايج اعلام كند.
- براي داشتن يك تست گلوكز پلاسماي ناشتا، شما بايد هشت ساعت قبل از آزمايش غذا نخوريد. اين آزمايش ميزان گلوكز پلاسماي شما را اندازه ميگيرد.
- در حين آزمايش گلوكز دهاني، خون شما قبل و دو ساعت بعد از خوردن مقدار مشخصي گلوكز سنجيده ميشود. نتايج آزمايش نشان ميدهد كه بدن شما قبل و بعد از نوشيدن ماده، چطور با گلوكز برخورد ميكند.
اگر شما ديابت داشته باشيد، پزشكتان اطلاعاتي راجع به چگونگي مديريت بيماري ميدهد كه شامل موارد زير ميشود:
- چگونگي بررسي سطح گلوكز خون توسط خودتان
- توصيههاي غذايي
- توصيههاي فعاليت بدني
- اطلاعاتي راجع به داروهايي كه نياز داريد
ممكن است نياز باشد كه به يك متخصص مراجعه كنيد كه تخصص او درمان ديابت است. احتمالاً نياز است كه در ابتداي كار بيشتر به پزشك مراجعه كنيد تا مطمئن شويد كه روش درماني جواب ميدهد.
رژيم غذايي براي ديابت نوع 2
رژيم غذايي يك ابزار مهم براي سالم نگه داشتن قلب و سطح قندخون خود در يك بازه سالم است. لازم نيست كه يك نوع پيچيده و يا ناخوشايند باشد. رژيم غذايي توصيهشده براي افرادي كه ديابت نوع 2 دارند با رژيم غذايي كه ديگران بايد دنبال كنند يكسان است. نكات كليدي اين رژيم عبارتند از:
- وعدههاي غذايي و ميانوعدهها را سرموقع بخوريد.
- غذاهاي متنوعي را انتخاب كنيد كه مواد مغذي بالا و كالري بيمصرف كم داشته باشند.
- بيش از حد نخوريد.
- برچسب غذاها را با دقت بخوانيد.
غذاهايي كه بايد بخوريد
كربوهيدراتهاي سالم ميتوانند فيبر شما را تأمين كنند. گزينههاي آن شامل اين موارد است:
- سبزيجات
- ميوهها
- حبوباتي مانند لوبيا
- غلات كامل
غذاهايي با اسيدهاي چرب امگا3 كه براي قلب مفيد است عبارتند از:
- ماهي تن
- ساردين
- سالمون
- ماهي كاد
شما ميتواند چربي غيراشباع را از برخي غذاها مانند اينها تأمين كنيد:
- روغن زيتون
- روغن كانولا
- روغن بادامزميني
- بادام
- گردو
- آووكادو
اگرچه اين گزينههاي چربي براي شما خوب است اما كالري بالايي دارد و بايد مقدار كمي مصرف شوند. هنگام انتخاب مواد لبني از گزينههاي كمچرب آن استفاده كنيد.
غذاهايي كه نبايد بخوريد
برخي غذاها وجود دارند كه بايد محدود شده و يا اصلاً استفاده نشوند. اين غذاها عبارتند از:
- غذاهاي سرشار از چربيهاي اشباعشده
- غذاهاي سرشار از چربيهاي ترانس
- گوشت گاو
- گوشتهاي فرآوريشده
- جگر
- مارگارين
- روغن شيريني
- محصولات پختهشده
- ميانوعدههاي فرآوريشده
- نوشيدنيهاي قندي
- محصولات لبني پرچرب
- غذاهاي شور
- غذاهاي سرخشده
درباره مواد غذايي و كالري خود با پزشكتان صحبت كنيد. با كمك يكديگر ميتوانيد به يك برنامه غذايي برسيد كه خوشمزه است و براي نيازهاي سبك زندگي شما مناسب است.
درمان ديابت نوع 2
روشهايي وجود دارد كه ميتواند بهطور مؤثري ديابت نوع 2 را مديريت كنيد. پزشك شما به شما ميگويد كه هر چندوقت يكبار بايد سطح قندخون خود را بررسي كنيد. هدف اين است كه در يك بازه مخصوص باشد.
اين نكات را دنبال كنيد تا ديابت نووع 2 را مديريت كنيد:
- غذاهاي سرشار از فيبر و كربوهيدرات سالم را در برنامه خود قرار دهيد.
- خوردن ميوهها، سبزيجات و غلات كامل به شما كمك ميكند تا سطح گلوكز خون خود را ثابت نگه داريد.
- در بازههاي زماني منظم غذا بخوريد.
- تنها تا زماني كه سير نشديد غذا بخوريد.
- وزن خود را كنترل كنيد و قلب خود را سالم نگه داريد. به اين معنا كه كربوهيدراتهاي تصفيهشده، شيرينيها و چربيهاي حيواني را مينيمم كنيد.
- نيمساعت در روز فعاليت هوازي داشته باشيد تا به سلامت قلب شما كمك كند. نرمش به كنترل قندخون نيز كمك ميكند.
پزشكتان به شما خواهد گفت كه چطور علائم اوليه قندخون كه زياد از حد بالا يا پايين است را بشناسيد و در اين مواقع چه كاري انجام دهيد. پزشكتان همچنين به شما كمك ميكند تا ياد بگيريد كه كدام غذاها سالم و كداميك ناسالم هستند.
همه افرادي كه ديابت نوع 2 دارند لازم نيست انسولين مصرف كنند. اگر شما به انسولين نياز داريد به اين دليل است كه پانكراس شما انسولين كافي توليد نميكند. ضروري است كه شما همانگونه كه لازم است انسولين دريافت كنيد